TARIKI YA 23 UKWAKIRA NIHO ABANA BU RWANDA TWIBUKA IREMWA RYA RUSOFERO UBWO YAZAGA MU RWANDA MUKURUTEZA AGAHIRI NAGAHINDA

NGUWO AGAME AHO YARARIMO KWIGA UBUKO AZICA ABANA BU RWANDA
         NGUWO SHITANI KAGAME YIGA WICA
Ishimwe Israel, Kigali

Imyaka 63 irashize i Nyarutovu muri Komini Tambwe, Perefegitura ya Gitarama ari yo Ruhango y’ubu hatashye inkuru y'Umubabaro mwinshi uzagwa kubanyarwanda imyaka nimyaka. Ni umunsi w’amateka kuko ari wo intanga ya Rutagambwa Deogratias yinjiye muri Asteria Rutagambwa nuko babwagura inyamaswa yaje kurimbura u Rwanda cyane cyane ubwoko bwa Abahutu iyo nyamaswa ihabwa izina rya Paul Kagame, iyo ntanga ikaba anariyo yanyuma muruyu muryango kuko yaremwe nyuma yintanga zose ikaba yarahariwe shitani mu bana batandatu.

Hari ku wa 23 Ukwakira 1957, ubwo u Rwanda rwagwirirwaga n ishyano ryakataroboneka mumateka yarwo nuo dayimoni izaroheka urwanda iakruta murwobo rwicuraburindi rutazigera rwivanamo mumyaka yagombaga gukurikira ibwagurwa ryuwo mukobanyi. 

Uwo munsi wabaye itangiriro ryamateka atazibagirana mumitima yuje agahiri nagahinda mubana babanyarwanda. Ubuzima bwabana bu rwanda bwagombaga guhinduka byiteka ryose maze ahari umunezero bazaniwe na Kamarampaka hagataha umuborogo haba kubahutu cg se kubatutsi bari bagiye kugwirirwa nishyano maze bakazanikwa nkibicuruzwa kugisozi nohirya nohino mu Rwanda. Abana babahutu bo itangiriro ryo kuzahezwa ishyanga abandi bakagirwa imfungwa za burundu mugihugu cyabo ndetse rikaba itangiriro ryubuhunzi budashyira. 

Ubwicanyi Kagame yaje gukorera abanyarwanda ntirirondoreka, bwaoze mumfuruka zose z’ubuzima bw’abenegihugu. Umusingi wakaga, umubabare, agahinda, umuborogo, ikiriyo cyaburi munsi nuko amoko  ahabwa intebe shiku numjishi birashyigikirwa Abatutsi bongera kugirwa ubwoko bw'imana maze abahutu sugukubitwa umuhini karahava. Ubwo erega urwanda rucura umuborogo. 


            NGUWO UMWICANYI KAGAME YABWAGUWE

Uyu wa Gatanu ntusanzwe kuri Perezida Kagame. Ni wo munsi yizihizaho isabukuru yo kkubwagurwa ndetse ikaba iyambere ubwo umukobwa we nawe urangwa ningengabitekerezo yamoko abyaye umwuzukuru nawe uzigishwa imitekerereze yase yo kwanga Abahutu byiteka ryose. Amahirwe abanyarwanda dufite nuko iyi daimoni irikugera muzabukuru tukaba dutegereje kandi dusenga ko Nyamunsi yazamudukiza kuo zangirwa opozisiyo nyarwanda yirirwa ibunga iyo kure mumahanga byose byayinaniye maze uwari Padiri nawe akayoboa iyo kuraguza umutwe. Nuko icyizere cyacu cyose ubwo erega kiba kiradidimiye. 

Uwitwa Muhayimana Jean Bosco uvuka mu Murenge wa Gashenyi mu Karere ka Gakenke akaba amaze imyaka icyenda mubutindi nawe yagize ati. Dore imyaka mfite ndacyari umusore ario ibibazo nagiriye muriki gihugu kubera iyi shitani ntibibarika ese ya Mana yirirwaga ahandi igataha i Rwanda yaheze i Burundi cyangwa yabuze itike iyigarura mu rwanda ngo ize itabare kuko turashize. 

Perezida Kagame afatwa nkumuntu wimakaje umuco wo kurenganya abanyarwanda. Imyaka myinshi yamaze igihe kirekire yica abahutu nuko bigeze mumyaka ishyize yubukira nabatutsi bene wabo nabo abica urupfu rubi cyane ubwo yanigaga umuhanzi Kizito mihigo amuziza kuba akundwa nabanyarwanda bamoo yose kurusha Paul Kagame. 



Umusaza Uwamahoro John utuye i Kamonyi yavuze ibyo Kagame yakoreye abanyarwanda ntahandi hantu yigeze abibona kwisi. Yagize ati nabaho dore ndikuriye sindabona umwicanyi nka Paul Kagame. Yica bose kandi akunda kunywa amaraso ashyushye yabanyarwnada. Nawe se ko numvise ngo yamazei myaka yica abaganda agezem urwanda sukutwica abigira umwuga. Dore abana banjye babiri niwe wabishe ubu nshaje ntagira epfo naruguru kandi nari narabyaye. Numuntu wi indashima.’

Umuhorakeye Josephine utuye mu Mudugudu wa Rugazi, Akagari ka Ruyenzi, Umurenge wa Runda muri Kamonyi yibajije impamvu Imana yaremye umwicanyi nka Paul Kagame kandi ikamuha kurama biramuyobera. Yagize ati. Urebye ukuntu uyu muntu ari umwicanyi kabombo kandi arya ntahage yafashe imitungo yabanyarwanda besnhi ayigira iye maze yongera yigabiza imirima myinshi yari yabahutu ayigira ibikingi byinka zabatutsi yibagirwa ko abantu bdatungwa namata namavuta ninyama gusa ahubwo ugomba kurya ibishyimbo ukanywa ikigage niho uba uri umuntu. Imana rwose yaraduhemukiye iduha shitani ngo ni umuperezida. 

Urugendo rwa Paul Kagame rwo kurindagiza no kwica urupfu rubi abanyarwanda ruratandukanye. Agereranywa na Hitirli wa Africa. Yishe abanyarwanda besnhi mugihugu cyose ntmauryango wumunyarwandan umwe utarafushije umuntu kubera umururumba wa Paul Kagame yishe Habyarimana na Ntaryamira maze sukurimbura abanyarwnada araducakiza intumbi zuzurak umisozo no mumigezi ntetse numugezi wa Nile ningona zaho zakoze umunsi mukuru untumbi zabahutu Inyenzi zari ziyobowe na Paul Kagame. Uyu mudaimoni ashobora kuba ariwe FARAWO uzahaganyikisha abana bu Rwanda imyaka 400. 

Sebazungu Célestin utuye mu Murenge wa Nyamiyaga mu Karere ka Gicumbi yibajije ukuntu uyu mukenya azava kubutegetsi biramuyobera. Ati ibintu byose adukorera abanyarwanda ndetse yageze naho ahyiraho ikigo cyo gukona abana burubyuiruko rwabahutu ngiyo kubirwa bya Iwawa ese koko Imana kuki yibagiwe abana bu rwanda bigeze ahangaha koo. Arongera ati ese abo numva baba iyo mumahanga no mumashyamba ya Congo koko babuze intwaro ngo baze tubhe umuganda twikize umwanzi. Ntabwo twifuzako abuzukuru bacu bazakurira mukarengane nkako twakuriyemo nabana bacu tukaba tukabaraze. 

Uyu musaza w’imyaka 73, yavuze ko yifuza gusaza abonye amaherezo yuyu mudayimoni. Ati nabayeho kungoma ya Kayibanda. Yarumubyeyi wamahoro. Haza Habyarimana nuko abitwa ba Rukokoma baramugambanira bafatanya niyo Daiyomi nuko igihu cyacu bagiha abavantara tubireba nuo subwicanyi buhabwa intebe abahutu batubagira ibisiga uwotwa Rukokoma Twagiramungu nabagenzi be bitwaga ba Anastase gasana nabitwa ba Twagiramungu Noel na ba Musangamfura nuwitwa Kaberuka Gakwaya bamaze kugambanira abana babanyarwanda Habyarimana bamaze kumwicisha nuko igihugu bagihaye Inyenzi ziyobowe na Kagame zirimo kutubagira ibisiga Twagiramungu nabagaragu be baba bayabangiye amaguru ubu mbumva kumaradiyo gusa ngo bibera za Burayi aho barya bakaryama ariko ntibibuka akaga batuzaniye. Mwe Rutagambwa yaratuminagaje.  

Umuhanzi Gatsinzi ati sinarinzi ubwenge cg se ngo mbe narimpari ubwo ubutegetsi bwa Bwana Habyarimana bwariho ariko banyereka ibintu byose yubatse harimo nka Stade Amahoro, Inyubao ya NCD, Ikibuga cyindege ndetsen imihanda myinshi irihirya no hino mugihugu yarimeze neza. Ariko urebye iyi misega ntakindi ikora uretse kurenganya abana bu Rwanda kubambura, nokubicira mumagereza bakababeshyera ko biyahuye. Nkumuhanzi nababajwe nurupfu rwa Nyakwigendera Kizito kandi yarumututsi ario iyi Shitani yamwishe urupfu rubi. Imana niyo yonyine twabaza impamv uyaremye iyishitani ikayizana mu Rwanda. 

ndagirango mbibutseko Kagame yabwaguwe n umugore witwaga Asteria Rutagambwa wapfuye muri 2015 akaba yarakomokaga hamwe nabitwa ba Rosalia Gicanda umwe wari waratoneshejwe ningoma ya Habyarimana. Twibukiranye ko Gicanda uyu yshakiye Paul Kagame ibyangombwa byo kuza kumusura ku buryo no mu gihe yari mu buhungiro uganda aho bari barahungiye ubwigenge independence abifashijwemo na Gicanda Kagame yaje i Butare incuro zigeze kuri ebyiri mu 1977 ndetse no mu 1978.

Muri 1959 aba bahanya bari batuye mu Mujyi wa Ruhango, mu Ntara y’Amajyepfo aho aho iyi SHitnai yigize umuntu yavukiye muri 1957 nyuma baza guhunga dmeokarasi nubwigenge ngo ntibifuzaga kubona u Rwanda ruyobora nabana babahutu. Ibyo byose ibirura byabahutu byarabyirengagije maze byifatanya numwanzi wacu wa kera mukurwanya ubutegetsi bwa Habyarimana ngo kuko atarabanyenduga batarimo gutegeka ngo aho kugirango abana babakiga babe mubuyobozi bwu Rwanda birutwa naho byameneka nuo igihugu kigahabwa imbwa. Ubwo eregan uko uwuyita Rukokoma Twagiramungu yafatanyije ninyenzi nkotanyi mukwicisha uwitwa Gapyisi na Bucyana bo mumajyepfo bari banze kwifatanya ninyenzi nkotanyi. Gapyisi yicishijwe na Twagiramungu ubwo yari yanzeu mugambi wabo wo guhanura indege. Bamwishe umunsi yagombaga guhura na Habyarimana ngo amubwire umugambi inyenzi kagame yarafite na Twagiramungu  woguhanura indege ye. Ibiramahire nuko Kagame yituye abanyarwanda maze uwtwa rukokoma agaturumbuka murwanda ari kibuno mpa amaguru ubu akaba arindagira muburayi aho bishoboka ko azanagwa kugasi azize ubugambanyi numururumba we.

Muri 1959 rero nibwo iyi Shitani Paul Kagame nabari baramubwaguye bakaba baranze kuba mu Rwanda nkabandi batutsi bashakaga amahoro maze bo bafata iya Uganda. Aho niho SHitani yamutoreje imico yose yubugome nuburyo bwo guhotora. Maze amaze kubitozwa neza nuko abanyameriaka ba mujya inyuma bamugarura mukubaga abana bu Rwanda.

Ubwo rero aho Uganda niho yavuye aje kica aabna bu Rwanda. Kuruyu munsi rero twibukaho igihe iyi shitani yaziye kwiyisi nakaga gakomeye kazahora mumitima yabanyarwanda. Cyane twibuke abahutu bafatanije nawe mukugambanira urwanda kuko we kugiti cye iyo atagira ibihutu byumururumba wubutegetsi nka Twagiramungu, Anastase Gasana nibindi bimaze gupfa ntiyaba yarafashe urwanda akatugaraguza agati. ngaho nukwihangana. 

Comments

  1. nimwe big anti mwamaze abantu mwa nterahamwe mwe impamvu arambye nuko ari mose wacu waje kudukiza abanyegiputa nkamwe sha muragatsindwa nimpukwiriye u Rwanda

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

UBUHANUZI KU RWANDA: NKUKO BYAHANUWE NA NYIRABIYORO-MAGAYANE-UMUNYAMURENGEKAZI DOMITILA-NA SGT NSABAGASANI

ESE WARI WASOMA IGITABO MPANGARA NGUHANGARE? KITWEREKA UMUCO WABANTU BITWA ABASHUMBA HANO MU RWANDA

A YOUNG RWANDAN TUTSI “SPY-PASSION” FROM MT KENYA UNIVERSITY HAS BEEN ARRESTED IN KAMPALA OVER PLOTS TO ELIMINATE UGANDAN GENERAL SABITI.